213 Sayılı Vergi Usul Kanunu (VUK) na göre, belirli bir tutarın üzerindeki tahsilat ve ödemelerin banka veya finansal kurumları aracılığıyla yapılması zorunluluğu bulunmaktadır. Bu zorunluluk, kayıt dışı ekonomiyi engellemek ve finansal işlemlerin şeffaflığını artırmak amacını gütmektedir. Tevsik zorunluluğu son değişikliğe kadar vergi mükellefi olanları ve 7.000 TL’yi aşan tahsilat ve ödemeleri kapsıyordu. Ancak yüksek enflasyondan dolayı bu tutar düşük kalmış ve mükellefleri yoran bir hal almıştı. En ufak ödemeler de dahi mükellefler Banka ile uğraşmak zorunda idi.
Önce 18 Ekim 2024 tarihinde yayımlanan 572 Sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile mükellef olmayan kişilerin de 7.000 TL’yi aşan tahsilat ve ödemelerini finansal kurumlar aracılığıyla gerçekleştirmeleri zorunlu hale getirilmişti.
30 Kasım 2024 tarihli ve 32738 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 459)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 575)” ile tahsilat ve ödemelerin banka ve finans kurumları aracılığıyla yapılmasını zorunlu kılan tevsik sınırı, 7.000 Türk Lirasından 30.000 Türk Lirasına yükseltilerek bu konuda bir rahatlık sağlandı.
Bu düzenlemeye göre, tevsik zorunluluğu kapsamında olanların yapacakları, 30.000 TL'yi aşan tutardaki (parça parça ya da taksit taksit ödemelerde fatura ya da sözleşme tutarı KDV dahil 30.000 TL yi aşıyorsa dahi) her türlü tahsilat ve ödemelerini aracı finansal kurumlar kanalıyla yapmaları ve bu işlemleri söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik etmeleri zorunludur.
Ancak vergi mükellefi olanların yanında, 18 Ekim 2024 tarihli düzenleme ile vergi mükellefi olmayan gerçek kişilerin de, mükelleflerle yapacakları 30.000 TL'yi aşan işlemlerde bu zorunluluğa uymaları gerekmektedir. Örneğin, bir tüketicinin bir işletmeden 35.000 TL tutarında bir mal veya hizmet satın alması durumunda, ödemenin banka veya finansal kurumlar aracılığıyla yapılması zorunludur.
Bu zorunluluğa uyulmaması halinde, taraflara özel usulsüzlük cezası uygulanacaktır. Ceza tutarı, 5.000 TL'den az olmamak üzere, işleme konu tutarın %10'u oranında belirlenmiştir.
Sonuç olarak, VUK kapsamında yapılan son düzenlemelerle, tevsik zorunluluğu sınırı 30.000 TL'ye yükseltilmiş olup, bu zorunluluk hem vergi mükelleflerini hem de mükellef olmayan gerçek kişileri kapsamaktadır.
Ahmet TOK / YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR
